Η στεγαστική κρίση βαθαίνει με τους Έλληνες να καλούνται να αντιμετωπίσουν, πέραν της τεράστιας ακρίβεια σε τρόφιμα και καύσιμα, και ένα τεράστιο κόστος για να έχουν ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους. Το σύνολο των δεικτών της Eurostat, άλλωστε, κατατάσσει την Ελλάδα πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης.
Το 2023 έκλεισε με νέα μεσοσταθμική αύξηση έως 10%, ενώ οι τιμές των ενοικίων συνεχίζουν την ανοδική πορεία τους και το 2024, με τρία στα δέκα ακίνητα να γίνονται ακριβότερα μέσα στο πρώτο τρίμηνο. Οι διαφορές είναι εμφανείς από εβδομάδα σε εβδομάδα, καθώς η αγορά ανταποκρίνεται στη ζήτηση και οι αγγελίες γράφονται ξανά και ξανά.
Δυσβάσταχτο το ενοίκιο για τον Έλληνα – «Καταβροχθίζει» τον μισθό του
Αυξάνονται, δε, κατά πολύ περισσότερο σε σύγκριση με τις αντίστοιχες αυξήσεις στον μισθό. Κατά τα στοιχεία της εταιρεία Online Mortgage Advisor της Βρετανίας, ο μέσος εργαζόμενος στην Αθήνα πρέπει να δαπανήσει το 55,9% του εισοδήματός του για να πληρώσει το νοίκι του. Το 2018 δαπανούσε το 42,4%.
Όσον αφορά στο λεκανοπέδιο της Αττικής, κατά τους μεσίτες, στις περιοχές που έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση, να ενοίκια έχουν ανέβει κατά 24,39% από το 2022 μέχρι σήμερα. Σύμφωνα, δε, με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2024 ο Έλληνας δυσκολεύεται κατά 62,5% περισσότερο να αντεπεξέλθει στην πληρωμή του ενοικίου του, της δόσης του δανείου του, των πάγιων λογαριασμών του, και των καταναλωτικών δανείων του.
Παράλληλα, κατά τις εταιρείες εύρεσης στέγης, η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης κατοικιών στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 8,0%, ειδικά στην Αθήνα. Η κατάσταση αναμένεται να γίνει χειρότερη στη Θεσσαλονίκη, όπου η έλευση του Μετρό αναμένεται να εκτοξεύσει τις τιμές των ενοικίων στις περιοχές που θα βρίσκονται γύρω από τους σταθμούς.
Πλέον στο σύνολο του πληθυσμού σχεδόν 1 στα 2 νοικοκυριά (ποσοστό 47,3%) δυσκολεύεται να πληρώσει το νοίκι, τη δόση δανείου και τους λογαριασμούς, ενώ το 2022 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 29,1%. Αξίζει να σημειωθεί πως η αύξηση των τιμών στα βασικά αγαθά και στο κόστος στέγασης είναι ιδιαιτέρως επιβαρυντική για τα νοικοκυριά, τα οποία δεν στηρίζονται από την κυβέρνηση, με αποτέλεσμα η ανασφάλειά τους να μεγεθύνεται, όπως έδειξε και η πρόσφατη έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ.
Δεν αντέχουν φτωχοί και ηλικιωμένοι
Τα φτωχότερα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν φυσικά προβλήματα, με το ποσοστό να φτάνει πλέον στο 79,1%. Ουσιαστικά 8 στα 10 φτωχότερα νοικοκυριά δηλώνουν οικονομική αδυναμία να αντεπεξέλθουν στις πληρωμές ενοικίου, δόσεων δανείων και πάγιων λογαριασμών. Παράλληλα, υψηλό είναι και το ποσοστό του μη φτωχού πληθυσμού που έχει το ίδιο πρόβλημα, καθώς φτάνει στο 39,8%. Δηλαδή 4 στα 10 νοικοκυριά με μεσαία εισοδήματα.
Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι στον μη φτωχό πληθυσμό μόνο η οικονομική αδυναμία για αντικατάσταση των φθαρμένων επίπλων ξεπερνά ως ποσοστό τις δυσκολίες πληρωμής ενοικίου, δόσης δανείου και λογαριασμών (46,7% δηλώνουν οικονομική αδυναμία για αντικατάσταση επίπλων όταν αυτά φθείρονται ή καταστρέφονται, έναντι 39,8% που λένε ότι έχουν δυσκολίες στην πληρωμή ενοικίου, δόσης δανείου, πάγιων λογαριασμών και καταναλωτικών δανείων).
Το ποσοστό του πληθυσμού που δηλώνει επιβάρυνση από το κόστος στέγασης ανέρχεται σε 28,5%, ενώ το ποσοστό για τον φτωχό και για τον μη φτωχό πληθυσμό είναι 86,3% και 15,1% αντίστοιχα. Ας σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα από την επιβάρυνση του κόστους στέγασης έχουν οι ηλικιωμένες γυναίκες (+65 ετών) στον φτωχό πληθυσμό, αφού το δηλώνουν σε ποσοστό 90,1%.
Από τα 280 ευρώ στα 500, σε χρόνο dt
Η δυσκολία πληρωμής του ενοικίου για την κατοικία ή της δόσης δανείου κύριας κατοικίας αφορούσε το 43,5% του φτωχού πληθυσμού το 2023, ενώ στον μη φτωχό πληθυσμό το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 21,9%. Στο σύνολο του πληθυσμού (φτωχά και μη φτωχά νοικοκυριά) 1 στους 4 (ποσοστό 26%) δυσκολεύεται να πληρώσει το ενοίκιο για το σπίτι που μένει ή τη δόση του δανείου για την κύρια κατοικία του. Δεδομένου ότι μόνο στην Αττική η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης το πρώτο τρίμηνο του 2024 έχει πλέον αγγίξει τα 9,6 ευρώ ανά τ.μ., ήτοι 11,6% υψηλότερη σε σχέση με πριν από έναν χρόνο, η δυσκολία πληρωμής ενοικίων συνεχίζεται και φέτος.
Την ίδια ώρα, σημαντικό είναι το ποσοστό των νοικοκυριών που τους τελευταίους 12 μήνες καθυστέρησαν να πληρώσουν λογαριασμούς λόγω οικονομικών δυσκολιών. Συγκεκριμένα, το 64,7% του φτωχού πληθυσμού δηλώνει δυσκολία στην έγκαιρη πληρωμή πάγιων λογαριασμών, όπως αυτών του ηλεκτρικού ρεύματος, του νερού, του φυσικού αερίου κ.λπ., ενώ για τον μη φτωχό πληθυσμό το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 24,9%.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της έκρηξης των τιμών των ενοικίων, είναι η καταγραφή της πορείας της τιμής ενός απλού διαμερίσματος, το οποίο ενοικιαζόταν στα 280 ευρώ και πλέον, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, έχει φτάσει να νοικιάζεται στα 500 ευρώ.
