Η μελαγχολία των Χριστουγέννων είναι επιστημονικά αποδεδειγμένη. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, τα Χριστούγεννα είναι πράγματι εκείνη η εποχή του χρόνου, που η κατάθλιψη παρουσιάζει αύξηση. Υπάρχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία, που δείχνουν ότι τα νοσοκομεία και η αστυνομία αναφέρουν υψηλά ποσοστά στις απόπειρες αυτοκτονίας και στις αυτοκτονίες.
Οι ψυχίατροι και επαγγελματίες ψυχικής υγείας τονίζουν από την πλευρά τους, πως οι γιορτινές ημέρες απαιτούν προσοχή για τα άτομα, που υποφέρουν ήδη από κατάθλιψη. Σχετική έρευνα στη Βόρεια Αμερική έδειξε, πως το 45% των ερωτηθέντων ένιωθε έντονα τη μελαγχολία των Χριστουγέννων, γιατί ουσιαστικά φοβόταν την εορταστική περίοδο.
Γιατί μελαγχολούμε τα Χριστούγεννα
Τις ημέρες των Χριστουγέννων υπάρχει ένα γενικότερο κλίμα χαράς, θαλπωρής και αγάπης. Το βλέπουμε στις βιτρίνες, στους δρόμους, στις διαφημίσεις… παντού! Οι εικόνες αυτές, όμως, ερμηνεύονται εντελώς διαφορετικά από τον κάθε άνθρωπο, με αποτέλεσμα η πραγματική ζωή να μην ανταποκρίνεται συνήθως στις υψηλές «γιορτινές» προσδοκίες, που θέτουμε. Φαίνεται να πυροδοτούνται τόσο το αυτό-καθρέφτισμα, όσο και οι ανεπάρκειες της ζωής, που φαντάζουν μεγαλύτερες (συναντάται στη «θυματοποίηση»).
Δεν είναι λίγοι εκείνοι, που νιώθουν πολύ μόνοι, απογοητεύονται, θυμώνουν ή και φοβούνται τα Χριστούγεννα. Έτσι, στο διάστημα αυτό διαπιστώνεται να απειλείται σημαντικά η σωματική και κυρίως ψυχική υγεία.
Το κεφάλαιο των παιδικών αναμνήσεων
Οι παιδικές αναμνήσεις, που επανέρχονται είτε με την αναβίωσή τους είτε στην ίδια την καθημερινότητα, μπορεί να προκαλέσουν μία μελαγχολική ή στρεσογόνα διάθεση. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι αναμνήσεις είναι καλυμμένες από συναισθήματα, τα οποία στην αναβίωσή τους εμπλουτίζονται από τις παρούσες συναισθηματικές καταστάσεις και δημιουργούν ένα νέο σύμπλεγμα συναισθημάτων, εμφανώς πιο φορτισμένο. Έτσι, η ανάμνηση περασμένων Χριστουγέννων- είτε ευχάριστη είτε δυσάρεστη- είναι ικανή να πυροδοτήσει αισθήματα θλίψης και μελαγχολίας.
Για παράδειγμα, ίσως για κάποιους τα Χριστούγεννα να σημαίνουν την περίοδο δίχως τον ένα γονιό στο σπίτι ή την εποχή, που ο πατέρας άρχισε να πίνει βαριά. Φυσικά, υπάρχουν και οι περιπτώσεις, που Χριστούγεννα σημαίνουν κλίμα ζεστασιάς και καλών εποχών, που έχουν παρέλθει. Συχνά, επίσης, η εποχή αυτή συνδέεται για πολλούς με δυσλειτουργικό οικογενειακό κλίμα, απώλειες, διαζύγιο, μοναξιά και προβλήματα ψυχικής υγείας. Οπότε λείπει η προσδοκία των κοινωνικών συγκεντρώσεων με την οικογένεια ή τους φίλους, αφού ίσως να προτιμούν να περάσουν χρόνο μόνοι παρά με τους δικούς τους. Έτσι, αντί της ευχάριστης ατμόσφαιρας, αναδύεται μια οδυνηρή υπενθύμιση της ευτυχίας και της αγάπης που λείπουν από τη ζωή μας.
Ο «εμπορικός» Δεκέμβρης
Παρέα με τις αναμνήσεις ο μήνας αυτός φορτίζεται περισσότερο χάρη στο ότι αποτελεί την κατ’ εξοχήν εμπορική και φορτισμένη εργασιακά περίοδο του χρόνου. Υποχρεώσεις που πρέπει να κλείσουν μέχρι το τέλος του χρόνου, ακόμη πιο απαιτητικά ωράρια εργασίας και γενικότερη εργασιακή πίεση, που γεφυρώνεται με τις κοινωνικές υποχρεώσεις.
Πρόκειται για μία ιδιαίτερα δύσκολη εποχή του χρόνου, καθώς έχει υπερεπενδυθεί εμπορικά, με αποτέλεσμα να δίδεται μεγάλη έμφαση στα δώρα και στις «τέλειες» κοινωνικές εμφανίσεις και δραστηριότητες. Δε λείπει φυσικά και η παρορμητική διάθεση, που οδηγεί σε σπατάλη χρημάτων για δώρα, πράξη που αυξάνει κάποιο τυχόν χρέος.
Τέλος, να τονίσουμε ότι τα άτομα, που αισθάνονται τη μελαγχολία των Χριστουγέννων ή βιώνουν την κατάθλιψη, σπάνια ζητούν τη βοήθεια των ειδικών ή προσέρχονται στις υπηρεσίες υγείας. Το αποτέλεσμα; Θέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους. Οπότε ας ζητήσουμε τη βοήθεια, που έχουμε ανάγκη κι ας βοηθήσουμε τους ανθρώπους, που βλέπουμε ότι το χρειάζονται.
Produced By