Επιμέλεια : Μαριάντζελα Χατζηεφραιμίδου
Πότε ήταν η τελευταία φορά που αναρωτηθήκατε αν πρέπει να βάλετε τιμωρία το παιδί σας; Αν πάλι το κάνετε συχνά κάθε φορά που η κατάσταση ξεφεύγει εκτός ορίων, έχετε σκεφτεί αν η πρακτική αυτή μακροπρόθεσμα έχει αποτελέσματα;
Ας δούμε αρχικά τα πράγματα ρεαλιστικά. Οντως η τιμωρία θεωρείται από πολλούς η έσχατη μέθοδος αντιμετώπισης όταν το παιδί αρνείται να «συνεργαστεί» μαζί μας. Από το πιο σύνηθες «αν δεν μαζέψεις τα πράγματά σου απο το σαλόνι, είσαι τιμωρία», μέχρι τη στέρηση της αγαπημένης του δραστηριότητας, ο δρόμος για να το συνετίσουμε μοιάζει να είναι μακρύς.
Ποιά είναι όμως η ιδανική στάση που πρέπει να κρατήσουμε και πώς πρέπει να την εφαρμόσουμε; Η τιμωρία πολλές φορές είναι απλά μια φαινομενική ανακωχή μεταξύ γονιού και παιδιού. Είναι η στέρηση ενός δικαιώματος που του έχουμε παραχωρήσει ή ακόμα και η απομόνωσή του μέχρι τελικά να συνετιστεί. Το παιδί σταδιακά με την τιμωρία αναπτύσσει το αίσθημα της ντροπής για την πράξη του και απλά εκπαιδεύεται στο να μην το αντιληφθούμε την επόμενη φορά που θα την επαναλάβει.
Η λύση είναι να δώσουμε στο παιδί να καταλάβει, ότι για κάθε πράξη μας υπάρχουν τόσο φυσικές όσο και λογικές συνέπειες. Να αντιληφθεί με λίγα λόγια το σύνολο των συνεπειών μιας «κακής» στάσης και όχι απλά να ακολουθεί αυτό που του επιβάλλουμε. Θα πρέπει να γνωρίζει δηλαδή ποιό όριο έχει ξεπεράσει και πώς θα επανορθώσει για αυτό.
Η τιμωρία από μόνη της δεν αλλάζει συμπεριφορές. Αντίθετα μας αποσυνδέει συναισθηματικά με το παιδί και του δημιουργεί αισθήματα οργής,απογοήτευσης και μνησικακίας. Η πεποίθηση που κρύβεται πίσω από την τιμωρία είναι ότι το παιδί φοβάται την τιμωρία και θα συνετιστεί για να την αποφύγει. Με το να του τονίσουμε από την άλλη τις συνέπειες μιας πράξης, μέσω του παραδείγματος, εξασκείται στο να μαθαίνει πώς να την αποφύγει. Ας το κάνουμε πιο κατανοητό.
Το αφήνουμε να βιώσει τις φυσικές συνέπειες
«Αν δε φορέσεις το αδιάβροχό σου θα βραχείς». Αν πραγματικά βραχεί θα αντιληφθεί πόσο δυσάρεστο είναι, θα το ξανασκεφτεί και θα το φορέσει. Αν αρνείται να διαβάσει τα μαθήματά του, δεν το τιμωρούμε. Αντίθετα το αφήνουμε να αντιμετωπίσει το δάσκαλό του την επόμενη μέρα. Επίσης αν αρνείται να κοιμηθεί, το να μην μπορεί να ξυπνήσει με όρεξη το πρωί, αποτελεί ένα ρεαλιστικό μάθημα στο γιατί θα πρέπει να κοιμάται στην ώρα του.
Το φέρνουμε αντιμέτωπο με τις λογικές συνέπειες
Εδώ με λίγα λόγια καλείται να αντιληφθεί, με τη συμμετοχή τη δική μας, τις λογικές συνέπειες μιας πράξης. Για παράδειγμα αν αρνείται να φορέσει το κράνος του, δεν επιτρέπεται να οδηγήσει το ποδήλατό του. Η αν αρνείται να βάλει τα λερωμένα ρούχα στο καλάθι με τα άπλυτα, του καθιστούμε σαφές οτί δεν πρόκειται να πλυθούν και δεν θα έχει καθαρά ρούχα. Τέλος αν συνηθίζει να χαλάει τα παιχνίδια της αδερφής του, αντί να το τιμωρήσουμε,απαιτούμε και επιμένουμε να τα ξαναφτιάξει.
Θα πρέπει να αντιληφθούμε τέλος, πώς όταν τα παιδιά παρεκτρέπονται, νιώθουν ήδη τα ίδια άσχημα. Η δική μας ευθύνη ως γονείς, δεν είναι να τα κάνουμε να αισθανθούν ακόμα χειρότερα με μια αυστηρή τιμωρία, αλλά να τα εκπαιδεύσουμε σταδιακά στο να αναγνωρίζουν και να πράττουν τελικά το σωστό. Είναι μια διαδικασία που απαιτεί υπομονή και θέληση, όμως μακροπρόθεσμα έχει τα καλύτερα αποτελέσματα τόσο για μας, όσο και για το ίδιο το παιδί.
Produced By
